Skip to main content

Sığınak

Türkiye’de kadın sığınakları mücadelesi 80’li yılların sonunda erkek şiddetinin ne denli yaygın olduğu ortaya konularak kadınlar tarafından başlatıldı.  “Özel alan” olarak tanımlanan ev içindeki şiddeti gündeme getiren kadın hareketi, şiddetle mücadelede kendi kurumlarını oluşturdu ve kadın dayanışmasının önemini ortaya koydu. Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sığınaklarda kadın ve çocukların şiddetsiz bir yaşama geçiş yapabilmeleri yönünde pek çok deneyim biriktirdiler.

Sığınaklar, erkek şiddetine maruz kalan kadınların çocuklarıyla birlikte kalabilecekleri, şiddetten uzak ve bağımsız bir yaşam kurmak için ihtiyaç duydukları sosyal, psikolojik, hukuki vb. destekleri alabilecekleri yerlerdir. Ayrıca sığınaklar, kadınların şiddetten uzaklaşıp ihtiyaç duydukları desteklere erişebilecekleri yerler olduğu kadar kadınların kadın olmalarından ötürü yaşadıkları şiddetle mücadelede dayanışma içinde olabilecekleri yerlerdir.

18 yaşına kadar her bireyin çocuk olduğu göz önünde bulundurularak her kız ve oğlan çocuğunun sığınakta annesiyle kalması sağlanmalıdır. Sığınağa annesiyle gelen çocuklarla dayanışma kurarken annesinden bağımsız bir birey olarak farklı ihtiyaçları olduğu unutulmamalı ve yaşayabileceği riskler de ayrıca değerlendirilmelidir.

Ancak sığınakların hangi yaklaşımla yürütüldüğü kadınların şiddetten uzaklaşma ve güçlenme süreçlerinde oldukça belirleyici olmaktadır. Sığınaklarda kadınların yaşadıklarını değerlendirmelerini, kendi güçlerini hatırlamalarını ve hayatlarının kontrolünü tekrar ellerine almalarını sağlayacak bir çalışma yürütülmelidir.

Mor Çatı bugüne kadar 3 ayrı sığınak çalışması yürüttü ve 1000’in üzerinde kadın ve çocuklarına sığınak desteği sağladı.

1995-1998 – İstanbul’daki ilk bağımsız kadın sığınağı olan Mor Çatı sığınağı Temmuz 1995’te açıldı. Sığınak 350 kadın ve 250 çocuğa şiddetsiz bir yaşama adım atma olanağı sağladı.

2005-2008 – 2005 Ekim ayında Beyoğlu Kaymakamlığı Dünya Bankası’ndan aldığı kredi ile açacağı sığınağın Mor Çatı tarafından yürütülmesini önerdi. Bu işbirliği bir kamu kuruluşunun bir kadın örgütlenmesi tarafından yürütülecek sığınağa finansal destek sağlaması yönünden örnek bir uygulamaydı ve Başbakanlığın 2006/17 sayılı kadın ve çocuklara yönelik şiddete karşı mücadele genelgesine uygundu. Mor Çatı’nın dayanışma merkezi ve sosyal çalışmacı, psikolog, psikiyatr, avukat gibi gönüllüleri aracılığıyla destek verdiği bu çalışma 3 yıl sürdü. Aralık 2008’de Beyoğlu Kaymakamlığı kaynak bulamadığı gerekçesi ile bu çalışmayı durdurdu. Kadın örgütleri Meclis’e gidip milletvekillerini ve bakanları yasalara uygun davranmaya, bu konudaki sorumluluklarını yerine getirmeye çağırdılar.

2009-2021 – 2009 yılında açılan, 18 yatak kapasiteli Mor Çatı sığınağı Mor Çatı dostlarının sağladığı finansal destekle ve 2020 yılına kadar Şişli Belediyesi’nin desteği ile faaliyet gösterdi.

2021’den bugüne – 2021 yılının son aylarında Mor Çatı’nın kaynakları ile sürdürülen sığınağın kapasitesi artırılarak 25 yatak kapasitesine ulaştı. Şu an Türkiye’de faaliyet gösteren tek bağımsız kadın sığınağı olma özelliğini taşıyor.